Xofis, P., Poirazidis, K. 2018. Combining different spatio-temporal resolution images to depict landscape dynamics and guide wildlife management. Biological Conservation, 218, pp. 10-17.
Η προστασία και διατήρηση ειδών με μεγάλη οικολογική αξία, όπως τα μεγάλα αρπακτικά, βρίσκεται στην καρδιά των προγραμμάτων και πρωτοβουλιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων οργανισμών για την διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητας και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Η προστασία της βιολογικής ποικιλότητας περνάει μέσα από την ανάγκη διατήρησης των οικοτόπων που την φιλοξενεί και επομένως η επιτυχία της εξαρτάται από τις δυνατότητες συνεχούς παρακολούθησης και καταγραφής των αλλαγών που συμβαίνουν στο χώρο και στο χρόνο. Οι σύγχρονες τεχνικές και δεδομένα τηλεπισκόπησης προσφέρουν μια σειρά από εργαλεία που μπορούν να διασφαλίσουν την τακτική, χρονικά, και ακριβή, θεματικά και χωρικά, αποτύπωση ενδιαιτημάτων και οικοτύπων και με χαμηλό οικονομικό κόστος.
Στην παρούσα εργασία εξετάζονται οι αλλαγές στις χρήσεις γης σε μια περίοδο 10 ετών (2001-2011) σε έναν από τα πιο σημαντικά αποθέματα μεγάλων αρπακτικών στην Ευρώπη, το Εθνικό Δασικό Πάρκο Δαδιάς-Λευκίμης-Σουφλίου. Δεδομένα τηλεπισκόπησης «πολύ υψηλής» και «υψηλής» χωρικής ανάλυσης συνδυάζονται σε μια ενιαία ταξινόμηση προκειμένου να καταστεί δυνατή η αξιοποίηση της μεγάλης χωρικής ακρίβειας των πρώτων και της μεγάλης θεματικής και χρονικής ανάλυσης των δεύτερων. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο συγκεκριμένος συνδυασμός βελτιώνει σημαντικά την ακρίβεια του τελικού αποτελέσματος από 73% σε 89% σε σχέση με μια ανάλυση που στηρίζεται μόνο στα δεδομένα πολύ υψηλής χωρικής ανάλυσης, προσφέροντας ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια επιστημόνων και διαχειριστών προκειμένου με ακρίβεια να εντοπίζουν αλλαγές και τάσεις και να προσαρμόζουν την διαχείριση σε ευπαθείς προστατευόμενες περιοχές.
Η πιο σημαντική αλλαγή που παρατηρήθηκε είναι η δραματική μείωση ανοιχτών περιοχών που αποτελούν σημαντικό χώρο αναζήτησης τροφής για τα μεγάλα αρπακτικά. Οι ανοιχτές περιοχές φαίνεται σταδιακά να εποικίζονται από δενδρώδη δασική βλάστηση, οδηγώντας σε μείωση της ετερογένειας στο τοπίο, η οποία φαίνεται να συνδέεται με υψηλή βιοποικιλότητα. Η ανάλυση των αλλαγών που έχουν συμβεί στην μελετώμενη δεκαετία ανέδειξε παράλληλα τις δασικές πυρκαγιές μεγάλης έντασης και έκτασης ως μια νέα απειλή στην οικολογική ακεραιότητα προστατευόμενων περιοχών, όπου μέχρι τώρα οι δασικές πυρκαγιές έπαιζαν έναν ασήμαντο ρόλο στη διαμόρφωση της δομής και σύνθεσης του τοπίου. Αν συνεχιστεί η παρατηρούμενη τα τελευταία χρόνια τάση στην συμπεριφορά των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα και την Νότια Ευρώπη είναι πιθανόν να επηρεάσουν τον πυρήνα προστατευόμενων δασικών περιοχών, που χαρακτηρίζονται από υψηλή συγκέντρωση βιομάζας και καύσιμης ύλης, με πιθανώς δραματικές επιπτώσεις στη διατήρηση της άγριας ζωής. Τα αποτελέσματα αναδεικνύουν την ανάγκη πιο ενεργητικής διαχείρισης η οποία θα μειώνει την πιθανότητα εκδήλωσης μιας υψηλής σε ένταση και έκταση δασικής πυρκαγιάς και θα διασφαλίζει μια δομή και σύνθεση στο τοπίο που να ευνοεί την παρουσία και διατήρηση μεγάλων αρπακτικών.