Guillaume Delhaye, Panayiotis G. Dimitrakopoulos, George C. Adamidis https://besjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/1365-2745.14429

1. Τα σερπεντινικά εδάφη χαρακτηρίζονται από πολλαπλούς περιβαλλοντικούς παράγοντες καταπόνησης για τα φυτικά είδη που υποστηρίζουν: υψηλά επίπεδα μετάλλων όπως το νικέλιο (Ni), χαμηλή διαθεσιμότητα μακροθρεπτικών και μειωμένη ικανότητα συγκράτησης νερού. Αυτές οι αφιλόξενες περιβαλλοντικές συνθήκες ασκούν μια ισχυρή πίεση επιλογής στα είδη, αλλά η επίδρασή τους στη σύνθεση των λειτουργικών χαρακτηριστικών και στις διεργασίες συνάθροισης των βιοκοινοτήτων παραμένει άγνωστη.
2. Επιλέχθηκαν 26 δειγματοληπτικές επιφάνειες, κατανεμημένες σε τέσσερις περιοχές της Λέσβου (Ελλάδα) με σερπεντινικά υποστρώματα, οι οποίες συνιστούν μία φυσική διαβάθμιση εδαφικής συγκέντρωσης Ni. Στα 20 πιο άφθονα είδη αυτών των επιφανειών μετρήθηκαν έξι λειτουργικά χαρακτηριστικά του φύλλου, τα οποία σχετίζονται με την απόληψη των πόρων και την ανοχή σε καταπονήσεις. Ποσοτικοποιήθηκε το ποσοστό της διακύμανσης που εξηγείται από τη διαφορά των χαρακτηριστικών εντός και μεταξύ των ειδών και εξετάσθηκε αν τα επιμέρους είδη παρουσιάζουν αλλαγές στις τιμές των χαρακτηριστικών που ερμηνεύονται από την περιεκτικότητα του εδάφους σε Ni. Διερευνήθηκε η προσαρμοστική τιμή και οι μεταβολές, σε επίπεδο βιοκοινότητας, για κάθε χαρακτηριστικό κατά μήκος της φυσικής διαβάθμισης Ni του εδάφους, μέσω προσεγγίσεων που συνδύαζαν μοντέλα μικτών επιδράσεων και αναλύσεις λειτουργικής ποικιλότητας. Εξετάσθηκε, επίσης, ο ρόλος του ενδημικού είδους και υπερσυσσωρευτή νικελίου Odontarrhena lesbiaca στον καθορισμό αυτών των προτύπων.
3. Η ενδοειδική διακύμανση που εξηγείται από την περιεκτικότητα του εδάφους σε Ni είναι μικρότερη από 4%, με το μεγαλύτερο μέρος της διακύμανσης να εξηγείται από τις διαειδικές διαφορές στις τιμές των χαρακτηριστικών. Τα περισσότερα είδη δεν παρουσιάζουν σημαντικές μεταβολές στις τιμές των χαρακτηριστικών ως απόκριση στην περιεκτικότητα του εδάφους σε Ni. Σε επίπεδο βιοκοινότητας, σε εδάφη με υψηλή περιεκτικότητα σε Ni επιλέγονται χαρακτηριστικά όπως η χαμηλή ειδική φυλλική επιφάνεια (SLA) και τα μικρού μεγέθους και μεγάλου πάχους φύλλα. Οι αναλύσεις λειτουργικής ποικιλότητας υποδηλώνουν μια μετατόπιση προς ένα σύνδρομο ανοχής σε καταπονήσεις (μεγάλου πάχους και μικρού μεγέθους φύλλα, με χαμηλές τιμές SLA) και μια αύξηση της λειτουργικής ποικιλότητας σε εδάφη πλούσια σε Ni. Ωστόσο, τα πρότυπα αυτά καθοδηγούνται από την αυξανόμενη αφθονία του O. lesbiaca.
4. Το ενδημικό είδος και υπερσυσσωρευτής Ni O. lesbiaca παρουσιάζει στρατηγική ανοχής σε καταπονήσεις, με μικρά, μεγάλου πάχους φύλλα και χαμηλές τιμές SLA, ενώ το σύνολο των ειδών με ευρύτερες κατανομές παρουσιάζουν αύξηση των τιμών των χαρακτηριστικών που σχετίζονται με την κυριαρχία και την ταχεία αύξηση.