Stefanaki A, Kantsa A, Tscheulin T, Charitonidou M, Petanidou T (2015) Lessons from Red Data Books: Plant Vulnerability Increases with Floral Complexity. PLoS ONE 10(9): e0138414. doi:10.1371/journal.pone.0138414

Η αρχιτεκτονική πολυπλοκότητα των ανθικών δομών (στο εξής αναφερόμενη ως ανθική πολυπλοκότητα) μπορεί να σχετίζεται με την επικονίαση από εξειδικευμένους επικονιαστές, οι οποίοι δυνητικά αυξάνουν την πιθανότητα επιτυχούς σχηματισμού σπερμάτων. Καθώς τα συστήματα φυτών—επικονιαστών γίνονται ολοένα και πιο ευάλωτα, η απώλεια τέτοιων εξειδικευμένων επικονιαστών θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των πιθανοτήτων αποτυχούς επικονίασης. Το ενδεχόμενο αυτό εκτιμάται να είναι περισσότερο εμφανές σε φυτά, τα οποία είναι σήμερα σπάνια. Χρησιμοποιώντας ένα νέο δείκτη για την περιγραφή της ανθικής πολυπλοκότητας, διερευνήσαμε εάν η δομή των ανθέων θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την πρόβλεψη της τρωτότητας των φυτικών ειδών. Ορίσαμε τη φυτική τρωτότητα χρησιμοποιώντας το Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων και Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας. Επίσης εξετάσαμε εάν άλλοι ενδογενείς (π.χ. βιοτική μορφή, αγενής αναπαραγωγή) ή εξωγενείς (π.χ. ενδιαίτημα, υψόμετρο, κατάσταση περιορισμένης εξάπλωσης) παράγοντες θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη φυτική τρωτότητα. Διαπιστώσαμε ότι φυτά που έλαβαν υψηλές τιμές του δείκτη ανθικής πολυπλοκότητας ήταν στατιστικά σημαντικά πιθανότερο να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο εξαφάνισης. Ανάμεσα στις ανθικές παραμέτρους που συνεκτιμώνται στο δείκτη, μόνο η ανθική συμμετρία βρέθηκε μεμονωμένα να έχει στατιστικά σημαντική επίδραση, με τα ακτινόμορφα άνθη να εμφανίζονται ως λιγότερο τρωτά. Η βιοτική μορφή ήταν μία ακόμη παράμετρος πρόβλεψης της τρωτότητας, με τα πολυετή φυτά να αντιμετωπίζουν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο εξαφάνισης. Από τους εξωγενείς παράγοντες, τόσο το ενδιαίτημα όσο και η εξάπλωση είχαν στατιστικά σημαντική συσχέτιση με τη φυτική τρωτότητα (παράκτια φυτά και φυτά περιορισμένης εξάπλωσης είναι πιθανότερο να αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο). Παρότι οι εξωγενείς και ειδικότερα οι ανθρωπογενείς παράγοντες είναι καθοριστικοί του κινδύνου προς εξαφάνιση των φυτών, τα ενδογενή χαρακτηριστικά μπορούν να είναι ενδεικτικά της τάσης ενός φυτού προς την τρωτότητα. Το γεγονός αυτό εντείνει την ενδεχόμενη απειλή που προκύπτει από τις πτωτικές τάσεις των επικονιαστών παγκοσμίως, σε αλληλεπίδραση με την ανθική πολυπλοκότητα, αυξάνοντας την τρωτότητα συγκεκριμένων φυτικών ειδών. Οι σχέσεις εξειδίκευσης φυτών—επικονιαστών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό επαπειλούμενων φυτικών ειδών ώστε να στοχευθούν οι προσπάθειες διατήρησης προς αυτά τα είδη.

http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0138414