Evaluating the connectivity of a protected areas' network under the prism of global change: The efficiency of the European Natura 2000 network for four birds of prey.

Mazaris, A.D., Papanikolaou, A.D., Barbet-Massin, M., Kallimanis A.S., Jiguet, F., Schmeller, D., Pantis, J.D. 2013. Evaluating the connectivity of a protected areas' network under the prism of global change: The efficiency of the European Natura 2000 network for four birds of prey. PLOS One, 8(3), e59640, doi:10.1371/journal.pone.0059640

Το δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 αποτελεί το βασικό εργαλείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία ειδών και τύπων οικοτόπων. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητα αυτού στα πλαίσια της κλιματικής αλλαγής και των αλλαγών χρήσεων γης παραμένει ένα ζήτημα προς διερεύνηση. Στην παρούσα μελέτη, γίνεται μια προσπάθεια να διερευνηθεί η αποτελεσματικότητα του δικτύου, αναπτύσσοντας ένα μεθοδολογικό πλαίσιο το οποίο συνδυάζει μοντέλα πρόβλεψης κατανομής ειδών και τη θεωρία γράφων. Αρχικά αναπτύχθηκαν μοντέλα πρόβλεψης της σημερινής και μελλοντικής κατανομής τεσσάρων αρπακτικών πτηνών στην Ευρώπη, αξιοποιώντας διαφορετικά σενάρια μεταβολής του κλίματος και των χρήσεων γης. Στη συνέχεια, η παραγόμενη πληροφορία αναλύθηκε αξιοποιώντας μια προσέγγιση που βασίζεται στη θεωρία των γράφων (graph theory). Η προσέγγιση αυτή λαμβάνει υπόψη την ικανότητα διασποράς των ειδών για να εξετάσει τη συνολική απόδοση του δικτύου υπό το πρίσμα των παγκόσμιων αλλαγών. Αξιοποιώντας τη θεωρία των γράφων υπολογίστηκαν ένα σύνολο μετρικών για να εξετασθεί πώς μεταβάλλεται η δομή και ευρωστία του δικτύου κάθε οργανισμού πριν και μετά τις αλλαγές. Τα αποτελέσματα των αναλύσεων δείχνουν ότι μελλοντικά πολλές περιοχές του δικτύου Natura 2000 δεν θα έχουν τις κατάλληλες συνθήκες για την επιβίωση των πτηνών. Παρόλα αυτά, η δομή του Natura2000 προσφέρει μια αποτελεσματική ασπίδα κατά των μελλοντικών αλλαγών για συγκεκριμένες ομάδες ειδών (π.χ. όρνιο, χρυσαετός, κραυγαετός). Η σημερινή χωρική διαμόρφωση του δικτύου φαίνεται να προστατεύει επαρκώς κάποια είδη πτηνών σύμφωνα με τις μελλοντικές τους κατανομές, αλλά πιθανόν να αποδειχθεί ανεπαρκής για κάποια άλλα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μας, οι διαφορετικές ομάδες ειδών επηρεάζονται διαφορετικά από τις μελλοντικές αλλαγές, υποστηρίζοντας την ανάγκη κατάρτισης σχεδίων διαχείρισης που βασίζονται στα είδη και ενσωματώνουν ευέλικτες στρατηγικές διατήρησης για τη διασφάλιση της προστασίας αυτών. Το μεθοδολογικό πλαίσιο που παρουσιάζεται θα μπορούσε να αξιοποιηθεί για τη λήψη διαχειριστικών αποφάσεων υπό το πρίσμα των μελλοντικών αλλαγών.

http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0059640