Cowling RM, Potts AJ, Bradshaw PL, Colville J, Arianoutsou M., Ferrier S, Forest F, Fyllas NM, Hopper SD, Ojeda F, Procheş S, Smith RJ, Rundel PW, Vassilakis E, Zutta BR. 2015. Variation in plant diversity in mediterranean-climate ecosystems: the role of climatic and topographical stability. Journal of Biogeography, doi: 10.1111/jbi.12429

Ο στόχος της παρούσας εργασίας είναι η αναζήτηση του ρόλου του παλαιο-κλίματος κατά το Πλειστόκαινο και του παλαιο-αναγλύφου κατά το Καινοζωικό στη διαμόρφωση των προτύπων της χλωριδικής ποικιλότητας στις περιοχές με μεσογειακό κλίμα. Οι περιοχές αυτές χαρακτηρίζονται από υψηλή χλωρική ποικιλότητα, η οποία παρουσιάζει μεγάλη διακύμανση μεταξύ των περιοχών. Υποθέτουμε πως όσο παλαιότερη και περισσότερο σταθερή κλιματικά είναι μια περιοχή τόσο περισσότερα είδη θα μπορούσε να υποστηρίξει, μια και αυτά τα είδη θα είχαν περισσότερο χρόνο να εγκατασταθούν εκεί, παρά σε μια περιοχή η οποία θα αντιμετώπιζε εντονότερες γεωλογικές και κλιματικές μεταβολές. ΟΙ περιοχές που ελέγχθηκαν είναι η ΝΔ Αφρική, η ΝΔ Αυστραλία, η κεντρική Χιλή, η Καλιφόρνια, η Ισπανία και η Ελλάδα στο ανατολικό και δυτικό άκρο της Μεσογείου αντίστοιχα. Υπολογίστηκε η χλωριδική ποικιλότητα κάθε μιας από τις παραπάνω περιοχές ως η κλίση της καμπύλης έκτασης - αριθμός ειδών. Κλιματικά αποτελέσματα από μοντέλα παγκόσμιας κυκλοφορίας (global circulation models) για το μέγιστο της τελευταίας παγετώδους περιόδου (Last Glacial Maximum, LGM) χρησιμοποιήθηκαν για την ποσοτικοποίηση της κλιματικής σταθερότητας ανά θέση, συγκρίνοντας τη μεταβολή μεταξύ του LGM και της σημερινής κατάστασης. Η ποσοτικοποίηση της τοπογραφικής σταθερότητας έγινε με αναδόμηση του παλαιο-αναγλύφου κατά το ανώτερο Ολιγόκαινο και κατώτερο Πλειόκαινου με βάση τη σύγχρονη τοπογραφία αλλά και γεωλογικά στοιχεία που αποδεικνύουν την παλαιο-γεωγραφική μεταβολή ή σταθερότητα συγκεκριμένων περιοχών κατά μήκος αντιπροσωπευτικών τομών. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως οι περιοχές με τη μεγαλύτερη χλωριδική ποικιλότητα (ΝΔ Αφρική και Αυστραλία) είχαν την υψηλότερη περιβαλλοντική σταθερότητα κατά το Καινοζωικό, ενώ αυτές με τη χαμηλότερη (Χιλή και Καλιφόρνια) παρουσίαζαν τη χαμηλότερη σταθερότητα. Το βασικό συμπέρασμα της έρευνας αυτής είναι πως είναι πολύ πιθανό η διακύμανση στη χλωριδική ποικιλότητα των περιοχών με μεσογειακό κλίμα να είναι αποτέλεσμα όχι τόσο ενός ποικίλου ρυθμού διαφοροποίησης αλλά της διαρκούς παρουσίας πολυάριθμων κλάδων της προ-Πλειοκαίνου περιόδου στις περισσότερο σταθερές περιοχές. Σε ότι αφορά την εξαιρετικά μεγάλη χλωριδική ποικιλότητα της ΝΔ Αφρικής θεωρείται πως οφείλεται στο συνδυασμό παλαιότερων και πρόσφατων διασπάσεων, από τις οποίες οι τελευταίες σχετίζονται με την υψηλή ετερογένεια των ενδιαιτημάτων που δημιουργήθηκε από τις ήπιες τεκτονικές ανυψώσεις κατά τη διάρκεια του Νεογενούς.

http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/jbi.12429/abstract